Συνέντευξη: Μπερνάρ Κασέν

Ο Μπερνάρ Κασέν είναι ένα από τα βασικότερα στελέχη της έγκυρης «Le Monde diplomatique». Εκτός από τη δημοσιογραφική του πείρα, το συγγραφικό του έργο και την πανεπιστημιακή του συμβολή, ο Μπερνάρ Κασέν έχει διατελέσει και πρώτος πρόεδρος του κινήματος Attac υπέρ του φόρου Τόμπιν για τη διαγραφή του χρέους των αναπτυσσόμενων χωρών.

Αν βαριέστε να διαβάσετε, ακούστε τη συνέντευξη ΕΔΩ.

Είναι αλήθεια ότι το ποσοστό των αναποφάσιστων είναι μεγάλο και ακόμη παίζονται πολλά για το αποτέλεσμα;
Αναμφισβήτητα. Όλοι μιλούν για τις εκλογές, την Τετάρτη το πρωί είχα μία συζήτηση με πέντε-έξι συνεργάτες της «Monde Diplomatique» –κανείς τους δεν ήταν σίγουρος για το τι θα ψηφίσει τελικά. Την Τετάρτη το πρωί! Δηλαδή λίγες μόλις μέρες πριν από τις εκλογές… Και αν ακούσετε τις συζητήσεις που γίνονται στον δρόμο ή στα καφέ, θα πειστείτε ότι είναι αξιοσημείωτος ο αριθμός εκείνων που είναι ακόμη αναποφάσιστοι. Τα ίδια τα ινστιτούτα δημοσκοπήσεων παραδέχονται, μάλιστα, ότι ένα 10% αποφασίζει την τελευταία στιγμή. Πού τελικά θα καταλήξει αυτή η ψήφος των αναποφάσιστων, με βάση ποια κριτήρια θα διαμορφωθεί, κανείς δεν γνωρίζει τίποτα. Για να είμαι απολύτως ειλικρινής, νομίζω ότι είναι οι πιο απρόβλεπτες προεδρικές εκλογές μέχρι στιγμής. Όλοι οι βασικοί υποψήφιοι έχουν ανακοινώσει ότι θα υπάρξουν εκπλήξεις, εκπλήξεις υπέρ τους φυσικά, και σίγουρα θα υπάρξουν εκπλήξεις αλλά δεν μπορώ να σας πω ποιες θα είναι αυτές καθώς κανείς δεν γνωρίζει τίποτα σχετικά. Όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά.

Γιατί όμως αυτό; Δεν πείθουν πια οι πολιτικοί;
Σίγουρα, κάθε εκλογέας, βρίσκει έναν μεταξύ των δώδεκα υποψηφίων που αντιστοιχεί –περίπου έστω - στις προσωπικές του πεποιθήσεις. Όμως, το πρόβλημα έγκειται στον τρόπο διενέργειας των εκλογών, δηλαδή: στον δεύτερο γύρο των προεδρικών –που είναι και ο αποφασιστικός. Γιατί δεν θα υπάρξει βέβαια νικητής από τον πρώτο γύρο, θα έπρεπε να συγκεντρώσει το 50% των ψήφων συν μία. Στο δεύτερο αυτό γύρο έχουν πρόσβαση οι δύο επικρατέστεροι υποψήφιοι. Επομένως, για παράδειγμα, μπορεί να επιθυμούμε έναν υποψήφιο της Αριστεράς στον δεύτερο γύρο –τη Ρουαγιάλ γιατί μόνο αυτή μπορεί να περάσει–, ακόμη κι αν δεν έχουμε καμία διάθεση να την ψηφίσουμε στον πρώτο γύρο. Για πολλούς ψηφοφόρους αυτή δεν ακριβώς ευχή, αλλά αναγκαίο κακό. Κατά τον ίδιο τρόπο κάποιος ψηφοφόρος της Δεξιάς μπορεί να προτιμά να ψηφίσει Φιλίπ Ντε Βιλιέ στον πρώτο γύρο και στον δεύτερο Σαρκοζί. Υπάρχει λοιπόν αυτό το περίεργο παιχνίδι του δεύτερο γύρου και οι «μεγάλοι» υποψήφιοι, όπως αναδεικνύονται από τις δημοσκοπήσεις, οι Σαρκοζί, Ρουαγιάλ, Μπαϋρού και Λεπέν, ζητούν να τους ψηφίσουμε ήδη από τον πρώτο γύρο και φαίνεται να τον θεωρούν σημαντικό. Αντίθετα, οι μικρότεροι διακηρύττουν ότι στον πρώτο γύρο πρέπει να ψηφίσουμε όποιον θέλουμε και όχι αυτόν που θα προτιμούσαμε να περάσει στον δεύτερο. Εκεί, λοιπόν, θα παιχτεί όλο το παιχνίδι. Γιατί πολλοί ψηφοφόροι θέλουν, για παράδειγμα, να υποστηρίξουν έναν από τους πέντε υποψήφιους «αριστερότερα» από το Σοσιαλιστικό Κόμμα, αλλά δεν θέλουν, από την άλλη, το Σοσιαλιστικό Κόμμα να λείπει από τον δεύτερο γύρο. Υπάρχει μεγάλο δίλημμα. Φανταστείτε οικογένειες όπου τα μέλη «μοιράζονται» μεταξύ τους τις ψήφους.

Διαβάσαμε στην ελληνική έκδοση της Le Monde diplomatique, το άρθρο σας με το οποίο εξηγούσατε γιατί η καμπάνια δεν γίνεται με βάση τα θέματα της εξωτερικής πολιτικής. Με βάση πια θέματα γίνεται λοιπόν;
Ένα «θέμα» δεν κρατάει περισσότερο από δύο ημέρες… Πρόκειται για πολιτικό ζάπινγκ και καιρός είναι να σταματήσει αυτή η κατάσταση. Ανέκυψαν πολλά ζητήματα. Η τελευταία «παρτίδα» ας το πούμε έτσι, αποτελούνταν μάλλον από τα ζητήματα της ασφάλειας, της εθνικότητας. Η Δεξιά και ο Σαρκοζί προσπαθούν να δώσουν την έμφαση στην ανάγκη της τάξης, της ασφάλειας και τα λοιπά., ενώ η Ρουαγιάλ στα κοινωνικά ζητήματα. Τρεις μέρες πριν τις εκλογές, πάντως, η μόνη δήλωση που έκανε ήταν ότι θα μειώσει κατά το ήμισυ τις δαπάνες του προέδρου και ότι οι υπουργοί δεν θα έχουν πλέον «υπηρεσιακό» διαμέρισμα. Πρόκειται για μέτρα συμβολικά κυρίως, δεν έχουν κανένα πολιτικό αντίκτυπο, είναι απλώς ανάγκη να βρίσκουν κάτι καινούριο για να το ανακοινώνουν στις εφημερίδες… Ο Σαρκοζί, στο ίδιο πνεύμα, έκανε επίσκεψη στον τάφο του Ντε Γκωλ, ο Λεπέν δήλωσε ότι αμφισβητεί το ηθικό δικαίωμα του Σαρκοζί να μετέχει στις προεδρικές καθότι ο τελευταίος έχει ουγγρική καταγωγή… Να, λοιπόν πού βρισκόμαστε…

Στο πρόσφατο πολιτικό παρελθόν της χώρας σας τα δύο μεγάλα θέματα που παρακολουθήσαμε στο εξωτερικό ήταν οι διαδηλώσεις κατά της Σύμβασης Πρώτης Εργασίας και την εξέγερση των προαστίων. Υπάρχουν ψήφοι κινημάτων με βάση αυτά;
Όσο για το πρώτο, όχι, διότι η Σύμβαση Πρώτης Ευκαιρίας που είχε προτείνει η Σεγκολέν ήταν περισσότερο μία επινόηση που προέκυψε στην πορεία, με αφορμή κάποιο meeting της, την οποία επεξήγησε αργότερα αλλά με πολύ ασαφείς όρους. Τα προάστια ναι, αυτό είναι ζήτημα: όλοι οι υποψήφιοι φρόντισαν να τα επισκεφτούν. Ο Σαρκοζί μάλιστα πήγε για να συναντήσει εκατό άτομα, συνοδεία τριακοσίων είκοσι έξι αστυνομικών για την προστασία του … Πιάνετε λίγο την ατμόσφαιρα… Επομένως, είναι σημαντικό στοίχημα, αλλά δεν ξέρουμε καθόλου πώς θα διαμορφωθεί η ψήφος των προαστίων. Είναι πιθανό μία μεγάλη μερίδα των νέων να ψηφίσει υποψήφιους της ριζοσπαστικής Αριστεράς ή τη Ρουαγιάλ, αλλά είναι εξίσου πιθανό, σημαντικό ποσοστό να ψηφίσει τον Λεπέν. Γιατί στα προάστια δεν κατοικούν μόνο μετανάστες, αλλά και άνθρωποι που ζουν στη Γαλλία εδώ και γενιές, μετανάστες ή όχι. Όπως σας είπα και στην αρχή, πρόκειται για την απόλυτη αβεβαιότητα, και όχι μόνο για τα προάστια.